بازی های رایانه ای از حیث مقایسه با رسانه های دیگر، ویژگی هایی دارند که این ویژگی ها باعث شده تا در بین رسانه ها در نوک هرم تأثیرگذاری باشند. در واقع بازی های رایانه ای یکی از کارآمدترین رسانه ها جهت اثرگذاری و شکل دهی افکار عمومی و همراه کردن ذهن مخاطبین خود، به خصوص کودکان و نوجوانان به عنوان مخاطبان اصلی، با اهداف نظام های سلطه است. در این مقاله ابتدا سعی می کنیم، به جایگاه بازی های رایانه ای و تاثیری که بر ذهن مخاطبین خود می گذارد، بپردازیم. سپس کاربردهای فرهنگی، سیاسی-امنیتی و جاسوسی بازی های رایانه ای را با تحلیل و بررسی مصادیقی از این بازی ها تبیین می نماییم. نتایج به دست آمده از تحلیل های صورت گرفته، نشان می دهد که کشورمان به دلیل داشتن دو عنصر قدرتمند یعنی فرهنگ اسلامی و موقعیت سیاسی، محور اصلی این بازی ها قرار گرفته است. بنابراین نیازمند به ایجاد یک فرهنگ جدید در حوزه مصرف بازی های رایانه ای در کشور هستیم تا با آگاهی بخشی و مدیریت مصرفی درست از آسیب ها و تهاجمات در حوزه های مختلف جلوگیری نماییم.

یکی از مهم ترین پدیده های سرگرم کننده در سالیان اخیر، بازی های رایانه ای هستند که با سرعتی روزافزون جای خود را در میان کودکان و نوجوانان باز کرده اند و با بهره گیری از فناوری های نوین، هر روز بیش از پیش با زندگی کاربران عجین شده اند. مهم ترین نکته مورد بحث در مورد این بازی ها، محتوای خشونت آمیز آنهاست که می تواند کاربران را به نحو عمیقی تحت تاثیر قرار دهد و بازتاب های بیرونی ناهنجاری را موجب شود. البته رابطه نمایش خشونت با رفتار افراد به طور قطعی ثابت شده نیست و همین امر باعث شده است، شرکت های سازنده، هر چه بیشتر نسبت به تولید این بازی ها اقدام کنند. از این رو پژوهشگران باید با بررسی میزان تاثیر گذاری این قبیل خشونت ها بر جوانان، پیشنهادهای عملی و قانونی لازم را در این زمینه ارایه دهند. نتایج پژوهش ها می تواند در تولید و ساخت بازی های رایانه ای موثر باشد.

متحرکسازی کاراکتر بشکل رایانه ای یکی از گونه های متحرکسازی است که امروزه اصلی ترین نقش را در فیلمهای متحرکسازی، زنده و بازی رایانه ای ایفا می کند. این گونه هنری حلقه واصل بین مخاطب و اثر، همچنین کلید همذات پنداری کاربر با کاراکتر های موجود است. از آنجائیکه بسیاری از شرکتهای تولید کننده داخلی در زمینه محصولات رسانه ای فوق دارای بخش تحقیقات و توسعه نمی باشند لازم است متناسب با فرهنگ ملی وبومی شناخت جامع از مقوله متحرکسازی کاراکتر رایانه ای صورت پذیرد. لذا در راستای آن، نقش کاراکتر وتاریخچه اش در متحرکسازی، ساختار روانشناسانه آن در تعامل با مخاطب، سیستم حرکتی وهمچنین نقش رایانه در اعتلای آن بررسی گردید. تلاش بر اینست با پژوهش در یافته های موجود، شناخت کلی و اصولی برای هنرمندان، متحرکسازان و تولیدکنندگان حاصل شود تا گامی باشد در جهت پژوهشها ی آتی، که این مقاله تلاش دارد با ارائه مطالبی در رابطه با موضوع فوق به یک تحلیل کلی برسد.

پژوهش حاضر باهدف تحلیل محتوای بازی های رایانه ای آموزشی بر اساس اصول و استانداردهای عمومی طراحی بازی است. پرسش های اساسی این پژوهش عبارت اند از: 1. آیا بازی های رایانه ای آموزشی تولیدشده بر اساس استانداردهای طراحی بازی های رایانه ای جدی ساخته شده اند؟ 2. آیا بازی های رایانه ای آموزشی تولیدشده با عناصر و اصول عمومی طراحی بازی مطابقت دارد؟ روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری این پژوهش تمام بازی های رایانه ای آموزشی تولیدشده می باشد. جهت انتخاب نمونه از نمونه گیری در دسترس استفاده شده است و به این ترتیب 9 بازی رایانه ای آموزشی انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها شامل یک چک لیست محقق ساخته می باشد. برای محاسبه ضریب پایایی در این پژوهش از روش ضریب پایایی مرکب استفاده شد و توافق 94/0 به دست آمد. این چک لیست دربرگیرنده مقیاس پنج درجه ای لیکرت است و داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که همه ی بازی های مورد بررسی از نظر دارا بودن اصول و همچنین استانداردها در وضعیت نسبتاً مطلوب (متوسط) قرار دارند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین شیوع بازیهای رایانه ای به عنوان سرگرمی در نوجوانان استان زنجان ایران انجام شد. 1500 دانش آموز از 18 دبیرستان (750 دختر، 750 پسر) پرسشنامه محقق ساخته ای را که شامل پرسشهای جمعیت شناختی و پرسشهای تعیین کننده میزان کاربری رایانه ای و مدت زمان آن بود، تکمیل کردند. یافته ها نشان دادند که 53 درصد از شرکت کنندگان کاربر بازیهای رایانه ای بودند و 43 درصد از آنها بیش از سه ساعت در هفته را به این بازیها اختصاص می دادند. شیوع بازیهای رایانه ای در پسران (68 درصد) بیش از دختران (39 درصد) بود. فراوانی بازیهای رایانه ای در دانش آموزان پایه اول (63 درصد) در مرتبه نخست قرار داشت و این فراوانی در دانش آموزان پایه دوم، سوم و پیش دانشگاهی به ترتیب 54، 57 و 50 درصد بود. فراوانی بازیهای رایانه ای در دانش آموزان شهری (62 درصد) بیش از دانش آموزان روستایی (35 درصد) بود. یافته های پژوهش با نتایج تحقیقات مشابه در کشورهای دیگر مقایسه شد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

امروزه، بازی های رایانه ای صنعت جهانی بزرگی است که با صنعت های انتشار کتاب، موسیقی و فیلم در حال رقابت است و محصولات این صنعت به صورت گسترده ای از سوی کودکان و نوجوانان برای پر کردن اوقات فراغت استفاده می شود. بازی های رایانه ای همراه با سرگرمی و لذت، ایماژها و دیدگاه های بسته بندی شده ای را در قالب کلیشه ها ارائه می دهند. پژوهش حاضر با مطالعه بر روی مجموعه بازی رایانه ای السا در پی واسازی کلیشه های جنسیتی زنانه است. این مطالعه ضمن بررسی بازنمایی جنسیت در این مجموعه بازی، نشان می دهد چه دلالت ها و مضامین پنهانی در پس برساخت نمونه آرمانی زنانه نهفته است. به طورکلی این پژوهش برای رمزگشایی از مضامین و کلیشه های جنسیتی پنهان شده در این مجموعه بازی از رویکرد کیفی و روش نشانه شناسی استفاده می کند. یافته ها نشان داد حضور شخصیت زن در اغلب صحنه ها تروماتیک و مساله دار است، از جمله مقوله های کلیشه ای برسازنده این هویت تروماتیک عبارت اند از: قرار گرفتن در نقش های تعیین شده، بدن تربیت پذیر، نمایش توام با رضایت و حضور پنهان سوژه حامی. کلیشه های جنسیتی نهفته در پس این بازی، زنان را متعلق به خانه و محیط آن می داند و از طریق طبیعی سازی نقش های جنسیتی در پی تشدید روابط موجود است.

بعد از پایان جنگ سرد غرب و در راس آن آمریکا به موازات فعال سازی قدرت سخت افزاری خود می کوشد تا جلوه هایی از جدال دینی و فرهنگی را سازماندهی کند. پدیده ای که از آن با عنوان جنگ نرم یاد می شود. آیا جنگ نرم علیه اسلام و جمهوری اسلامی یک واقعیت است یا اینکه آن گونه که برخی پنداشته اند، تصوری ناشی از «توهم توطئه» است؟ پس از فروپاشی شوروی، آمریکا مصرانه در تلاش است که کشورها و گروه های اسلامی را اصلی ترین خطر برای صلح و امنیت جهانی معرفی کند. با عنایت به مستندات فراوان معتقدیم که تئوری توهم توطئه، صرفا به منظور به انحراف و انفعال کشاندن اذهان مطرح شده است. سوال اصلی آن است که بازی های رایانه ای محصول غرب - به عنوان یکی از ابزارهای جنگ نرم - چه نقشی در نگرش و باورهای دینی افراد به ویژه نوجوانان و جوانان اثر منفی داشته است؟ فرضیه ان است که غرب در جنگ نرم خود علیه اسلام و تشیع از طریق بازی های رایانه ای می کوشد تا ذهن و فکر کودکان و نوجوانان را همراه و سازگار با اندیشه های خود کند و در این عرصه توفیقاتی نسبی هم داشته است.در سوال چگونگی مواجهه آن بر این پنداریم که با عنایت به ظرفیت های بالقوه ایدئولوژیک و فنی، نه تنها می توان با این پدیده مقابله کرد، بلکه توان آن را داریم که درد جهت اشاعه ارزش ها و آرمان های متعالی اسلامی در سراسر دنیا بکوشیم.

بازی های رایانه ای همچون دیگر رسانه ها محمل انتقال پیام هستند؛ پیام هایی که همچون دیگر رسانه ها به دو صورت صریح و ضمنی منتقل می شوند. این مقاله برای پی بردن به پیام های بازی های رایانه ای، ضمن بررسی نشانه شناختی و مقایسه آنها با ساختارهای روایی، بازی «عملیات ویژه 85» را همچون متنی در نظام نشانه شناسی مورد تجزیه و تحلیل و رمزگشایی قرار داده است. مطالعه دقیق این بازی مشخص کرد که به اهداف تولیدکنندگان آن بسیار نزدیک است؛ ویژگی هایی نظیر وجه تسمیه نام ها، علایق و انگیزه های شخصیت ها و افراد درگیر در کشمکش و رخدادهای روایت، همگی در راستای مطرح کردن و شناساندن ارزش های فرهنگی اسلامی ـ ایرانی است. این ویژگی های محتوایی «عملیات ویژه 85» را در نوع خود منحصر به فرد کرده اما در ایجاد اسطوره یا اسطوره هایی ماندگار در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی موفق نیست.